Steden, dorpen en regio’s staan voor de uitdagende opgave om op een toekomstbestendige manier ruimte te vinden voor nieuwe woningen, economische functies en voorzieningen. Vragen die opkomen bij deze groei zijn onder andere: welke effecten kunnen we verwachten als we kijken naar mobiliteit, voorzieningen, groen, klimaatopgaven en energie? En (hoe) kunnen we hierbij slimme gebiedsgerichte koppeling leggen tussen deze verschillende opgaven? Kortom: hoe kun je als gemeente of regio werken aan gezonde en toekomstbestendige groei en leefomgeving? En wat zijn dan toekomstbestendige keuzes voor korte en middellange termijn?

Over de Groeiwijzer

Om antwoord en grip te krijgen op al deze vragen hebben wij voor gemeenten en hun partners de Groeiwijzer ontwikkeld. Dit is een instrument dat snel een integraal inzicht geeft in de effecten, kansen en afwegingen die met verschillende opgaven en ambities gepaard gaan. In de Groeiwijzer hebben we onze brede kennis en ervaring op gebied van ruimtelijk-strategische advisering, omgevingsbeleid, gebiedsontwikkeling, stedenbouw, landschap en volkshuisvesting samengebracht.

De Groeiwijzer biedt onder andere de volgende inzichten:

• Potentiële ontwikkel- en transformatielocaties: een overzicht van geschikte ontwikkellocaties en transformaties voor nieuwe woningen, bedrijfslocaties en andere functies. Waar liggen kansen om binnen bestaand stedelijk gebied woningen toe te voegen, waar juist aan de randen of in het buitengebied?
• Kansrijke woonprogramma’s: per locatie een beeld van mogelijke programma’s in aantallen (dichtheden), typologieën/woonconcepten en woonmilieus
• Koppelopgaven en -kansen: inzicht per gebied/locatie in ruimtelijke effecten en opgaven, belemmeringen (milieu, hinder) en koppelkansen in relatie tot mobiliteit, groen, gezonde leefomgeving en klimaatopgaven (‘bodem- en water sturend’).
• Voorzieningen: het effect van de potentiële ontwikkellocaties en woningbouwambities op bestaande en benodigde voorzieningen (onderwijs, maatschappelijk, sport, welzijn)
• Kansen in de bestaande woningvoorraad: inzicht in de mogelijkheden om woningen toe te voegen of aan te passen binnen de bestaande voorraad aan koop- en huurwoningen. Over welke aantallen gaat het dan grofweg? Wat zijn de consequenties voor de bestaande leefomgeving?
• Haalbaarheid en realisatie: op basis van het bovenstaande bieden we een integraal beeld van de kansen en haalbaarheid van een locatie en brengen we de quick wins in beeld. De Groeiwijzer wordt opgeleverd met bouwstenen voor beleid en programmering. Indien gewenst stellen we een ontwikkelstrategie op met heldere groeistappen en in te zetten instrumenten en handvatten om perspectief te creëren voor partijen en inwoners.

Aanpak

De methodische aanpak is modulair opgebouwd en bestaat uit een combinatie van data- en beleidsanalyse, ruimtelijke analyse, ontwerpend onderzoek en interactieve ateliers. We werken volgens een helder stappenplan.

Stap 1: Opgaven, ambities en randvoorwaarden
Samen met u bepalen we aan de voorkant wat nodig is, welke modules uit de Groeiwijzer nodig zijn om de vragen te beantwoorden en welke randvoorwaarden of criteria we meenemen (bijvoorbeeld in relatie tot bestaand beleid). Bijvoorbeeld in relatie tot bestaand beleid of (bestuurlijke) groeiambities. We bepalen de zoekgebieden, onderdelen van de Groeiwijzer en het gewenste uitwerkingsniveau. Tot slot bepalen we welke partijen we willen betrekken bij de ontwikkeling van de Groeiwijzer.

Stap 2: Analyse
Wij gaan aan de slag met de analyse. Met een beknopte (datagedreven) bureaustudie zorgen we voor een bondige rapportage met heldere kaarten en infographics. In een werksessie scherpen we de inzichten aan. We sluiten af met een overzicht van kansrijke locaties om de ambities te verwezenlijken, concrete meekoppelkansen en aandachtspunten, en groeistrategieën.

Stap 3: In gesprek
De resultaten bespreken we met elkaar en kunnen desgewenst ook in atelier-setting besproken worden met de woningcorporaties, ketenpartners en optioneel ook het bestuur en de politiek. Optioneel kunnen we dit doen aan de hand van een aantal varianten, scenario’s, om op die manier samenhangende strategische keuzes te verkennen.

Stap 4: Bouwstenen
De resultaten van stap 2 en 3 bundelen we in een heldere rapportage en sluiten we af met een overzicht van quick wins en toekomstbestendige bouwstenen voor beleid en programmering. Optioneel stellen we een uitgebreidere ontwikkelstrategie met groeistappen op.

Voorbeelden

Zwolle
Zwolle is een gewaardeerde en gewilde stad om in te wonen. Samen met het Rijk en de provincie Overijssel is er daarom voor de stad en regio een verstedelijkingsstrategie opgesteld en extra groeiambitie geformuleerd. Om hiervoor weloverwogen keuzes te kunnen maken voerde RUIMTEVOLK in opdracht van de gemeente en woningcorporaties een zogenoemde ‘Stadsscan’ uit. De Stadsscan richtte zich op de verdichtings- en transformatiemogelijkheden van de bestaande woonwijken en het corporatiebezit. In de analyse is de koppeling met groen, gezonde leefomgeving, mobiliteit en (de nabijheid van) voorzieningen meegenomen. Er zijn tientallen locaties in beeld gebracht waarmee in potentie enkele duizenden woningen aan de woningvoorraad toegevoegd kunnen worden. Ook stelden we een ontwikkelstrategiestrategie. Meer informatie.

Bunnik
De gemeente Bunnik staat aan de vooravond van een groeispurt, zowel via uitbreiding als verdichting. Hoewel er verschillende planvormingstrajecten waren gestart, signaleerde de gemeente dat een totaalbeeld ontbreekt. Hoe kan de beoogde groei met 4.300 woningen optimaal plaatsvinden en zo goed mogelijk meerwaarde opleveren voor de hele gemeente? Om inzicht te krijgen in de effecten en afwegingen, als onderlegger voor het maken van weloverwogen keuzes, heeft de gemeente RUIMTEVOLK ingeschakeld. De vraag was om in beeld te brengen wat de ruimtelijke impact is van de opgaven en verschillende groeistappen, wat dit betekent voor de identiteit van de drie dorpen, wat dit vraagt van de bereikbaarheid, de recreatieve voorzieningen en toegankelijkheid van het buitengebied, de ruimtelijke structuur en het voorzieningenniveau. Meer informatie.

Raalte
In de gemeente Raalte is de druk op de woningmarkt groot. Daarnaast heeft de gemeente de ambitie om actief bij te dragen aan het oplossen van de schaarste aan woningen en werklocaties binnen de regio Zwolle. Om ruimte te vinden voor ruim 2.000 extra woningen en dit op een toekomstbestendige manier in te passen in de kernen Heino en Raalte, heeft RUIMTEVOLK de gemeente en haar partners ondersteund integrale en gebiedsgerichte verkenning. We brachten de ruimtelijk-programmatische mogelijkheden in beeld op gebied van wonen en werken en bepaalden de opgaven op gebied van maatschappelijke voorzieningen. Op basis hiervan zijn een aantal voorkeurslocaties aangewezen en is een ontwikkelstrategie opgesteld. Meer informatie.

Venlo
De overgang tussen het stedelijk of dorpse gebied en het buitengebied wordt in de gemeente Venlo begrensd door een stedelijke contour. Het huidige tijdsgewricht en de opgaven die nu in Venlo spelen (zoals de woonopgave, waterveiligheid, hittestress, bereikbaarheid en biodiversiteit) maken wel dat er een nieuwe afweging gemaakt moet worden over de benadering en ligging van de contour. In opdracht van de gemeente Venlo voerde RUIMTEVOLK een verkenning uit naar herziening van de huidige contour, waarbij de nadruk niet alleen lag woningbouw, maar vooral ook op de ruimtelijke kwaliteit van de stadsrandzones en de meerwaarde die deze kunnen bieden als verschillende opgaven aan elkaar worden gekoppeld. Meer informatie.

Meer weten?

Neem contact op met Sjors de Vries (sjors.devries@ruimtevolk.nl, 06 12 22 96 62) of Anne Seghers (anne.seghers@ruimtevolk.nl, 06 41 31 30 55)

Sjors de Vries

Ruimtelijk strateeg / Algemeen directeur

Stuur e-mail 06 12 22 96 62