Onzekerheden in de watervraag en -beschikbaarheid zorgen voor de noodzaak voor flexibelere drinkwaterwinningen. Daarom zijn Vitens, Deltares en RUIMTEVOLK in 2020 gestart met het driejarige project Flexibiliteit in toekomstige winningen – inspelen op de uitdagingen van de toekomst.
Het is voor Vitens essentieel dat haar winningen voldoende drinkwater van goede kwaliteit leveren, nu en in de toekomst. Het winnen van voldoende schoon drinkwater uit grondwater is niet gegarandeerd voor de lange termijn. De bronnen worden kwalitatief beïnvloed door allerlei bovengrondse activiteiten zoals landbouw, rioolwaterzuivering, de energietransitie en verstedelijking, daarboven hebben bijvoorbeeld klimaatverandering en verdroging grote impact op de waterbeschikbaarheid. Ook kan de beschikbare capaciteit van een winning onder druk komen te staan vanwege andere ruimtelijke prioriteiten, zoals stedelijke uitbreiding of de aanwezigheid van Natura-2000 gebieden.
Vitens heeft de afgelopen jaren ingezet op het robuust maken van de winningen en heeft dit op verschillende manieren vormgegeven. Echter, de huidige werkwijze en infrastructuur is inflexibel. De ontwikkeling van een nieuwe drinkwaterwinning kost daarnaast gemiddeld 10 tot 20 jaar. Bovendien is het door bijvoorbeeld de ruimtelijke inbedding vaak moeilijk om bestaande winningen op (of af) te schalen bij (plotselinge) veranderingen in de vraag. Voor drinkwaterwinning is het daarom cruciaal om flexibiliteit in te bouwen voor onzekere en onvoorziene ontwikkelingen en wijzigingen in de drinkwatervraag.
Deze studie richt zich daarom op mogelijkheden om winningen flexibel te maken, zowel in de ruimtelijke zin als in de onttrekkingshoeveelheid, zonder hierbij onacceptabele omgevingseffecten te veroorzaken.